Jaką wybrać formę opodatkowania?

Rozpoczynając działalność gospodarczą musisz wybrać odpowiednią formę opodatkowania podatkiem dochodowym.

Generalnie podatki dochodowe dzielą się na podatki od osób fizycznych i podatek od osób prawnych.

Podatek od osób prawnych jest tylko jeden i wynosi 19%. Zobowiązani do jego płacenia są podmioty posiadające osobowość prawną czyli spółki z o.o., spółki akcyjne, oraz wszelkiego rodzaju organizacje będące osobami prawnymi.

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mają do wyboru kilka form opodatkowania.

1. Zasady ogólne, czyli podatek dochodowy według skali podatkowej.

W tym przypadku opodatkowaniu podlega dochód, czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Przychodem są wszystkie wartości pieniężne otrzymane w ramach sprzedaży towarów i usług jak również wartości niepieniężne, które są kwalifikowane jako przychód z działalności.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w działalności gospodarczej w celu uzyskania przychodu. Czyli koszty zakupu towarów handlowych, najmu lokalu, energii elektrycznej, wynagrodzeń pracowników itp. To zagadnienie zostanie szerzej omówione w odrębnym temacie.

W jaki sposób oblicza się dochód, który podlega opodatkowaniu?

Przykład – firma osiągnęła w danym miesiącu 25 000 zł przychodu z tytułu sprzedaży towarów handlowych. W tym samym miesiącu firma poniosła 17 000 kosztów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Podstawą opodatkowania podatkiem dochodowym będzie więc różnica pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania, czyli 25 000 – 17 000 = 8000 zł. Od takiej kwoty więc firma będzie musiała zapłacić podatek.

Podatek według skali podatkowej nazywany jest również podatkiem progresywnym, dlatego że jego stawka wzrasta w miarę uzyskiwania większych przychodów po przekroczeniu określonego progu. Obecnie skala podatkowa w podatku progresywnym wynosi 18% do kwoty 85 528 zł, oraz 32% po przekroczeniu tej kwoty. W tej formie opodatkowania występuje tzw. kwota wolna od podatku. Jest to kwota dochodu od której nie płaci się podatku. Naliczanie podatku następuje dopiero od kwoty przewyższającej kwotę wolną.

Od 2017 roku obowiązują nowe, bardziej skomplikowane zasady obliczania kwoty wolnej od podatku dlatego ten temat zostanie omówiony szczegółowo w innym wpisie.

Generalnie jeśli w ciągu roku podatkowego firma osiągnie dochód nie przekraczający 6600 zł, to nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek zacznie płacić, od kwot przewyższających tę kwotę według dosyć skomplikowanych algorytmów.

2. Podatek liniowy.

Jest to znacznie prostsza forma opodatkowania, gdyż nie wymaga stosowania algorytmów do jego obliczenia.

Wadą tego podatku jest to, że jego stawka wynosi 19%, czyli jest o 1% wyższa niż w pierwszym progu podatku według skali podatkowej. Jednocześnie w podatku liniowym nie występuje kwota wolna od opodatkowania. Czyli podatek płaci się od każdej kwoty osiągnięcia dochodu. Jeśli więc w przypadku podatku według skali dochód 6600 zł jest zwolniony z podatku, to w przypadku podatku liniowego trzeba będzie zapłacić już 1254 zł.

Należy tutaj jednak dodać, że podstawę opodatkowania zarówno w podatku progresywnym i podatku liniowym pomniejsza się o zapłacone składki ZUS na ubezpieczenie społeczne. Jeśli więc dochód wynosi 8 000 zł, a składki na ubezpieczenie społeczne zapłaciliśmy w kwocie 800 zł, to dochód do opodatkowania wyniesie 7200 zł. Również w jednym i drugim podatku możemy już po obliczeniu podatku odliczyć bezpośrednio od podatku część składki zdrowotnej ZUS w wysokości 7,75% podstawy naliczenia składek ZUS.

W przypadku wyboru opodatkowania podatkiem liniowym trzeba wiedzieć, że nie można odliczać większości ulg podatkowych jak również rozliczać się wspólnie z małżonkiem, lub dzieckiem w przypadku osoby, która samotnie wychowuje dziecko.

Mimo teoretycznie mniej korzystnych zasad naliczania podatku liniowego, w określonych przypadkach jest on znacznie bardziej korzystny, niż podatek progresywny. Głównie wtedy, kiedy planowany dochód jest znacznie większy niż drugi próg podatkowy w podatku progresywnym, czyli 85 528 zł. Ponieważ w przypadku podatku progresywnego od dochodu przewyższającego tę kwotę zapłacimy już 32% podatku. Dlatego też przed dokonaniem wyboru należy dokładnie skalkulować, która forma opodatkowania będzie bardziej opłacalna.

Formę opodatkowania można zmienić w kolejnym roku podatkowym. Jeśli więc w pierwszym roku nie przewidujemy osiągnięcia wyższego dochodu niż pierwszy próg podatkowy, natomiast w kolejnym roku przewidujemy znaczne przekroczenie tej kwoty, to w pierwszym roku możemy wybrać podatek progresywny, natomiast w kolejnym roku można zmienić go na podatek liniowy.

W przypadku wyboru jednego, lub drugiego podatku, podatnik jest zobowiązany do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

3. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Ta forma opodatkowania jest znacznie prostsza od opodatkowaniem podatkami dochodowymi, ponieważ podstawą opodatkowania jest w tym przypadku przychód.

Skorzystać z tej formy opodatkowania mogą podmioty prowadzące działalność samodzielnie, lub w formie spółki cywilnej osób fizycznych, lub spółki jawnej osób fizycznych. Jak z tego wynika, nie mogą z niego korzystać spółki cywilne, lub jawne, których wspólnikami są osoby prawne.

Należy również spełnić inne warunki:

– z tej formy opodatkowania mogą skorzystać podmioty wyżej wymienione, jeśli w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyli 250 000 euro przychodu z działalności wykonywanej samodzielnie, lub w formie spółki, w której suma przychodów wspólników nie przekroczyła 250 000 euro.

Jednak nie w przypadku wszystkich działalności można skorzystać z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Reguluje to Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Zanim więc zdecydujesz się na opodatkowanie tego rodzaju podatkiem musisz sprawdzić, cz rodzaj działalności, który zamierzasz prowadzić nie jest wykluczony przez ustawę z możliwości opłacania tego rodzaju podatku.

Stawki podatku od przychodów ewidencjonowanych wynoszą:

– 20% w zakresie wolnych zawodów,
– 17% – ze świadczenia niektórych usług określonych w ustawie,
– 12,5% – od przychodów z najmu ponad kwotę 100 000 zł,
– 8,5% – od przychodów z najmu do kwoty 100 000 zł, jak również z działalności usługowej w tym z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu nie przekraczających 1,5%, oraz innych usług określonych w ustawie,
– 5,5% w zakresie działalności wytwórczej, budowlanej, przewozowej do ładowności powyżej 2 ton, sprzedaży biletów, znaczków itp.,
– 3% w zakresie przychodów z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem sprzedaży napojów alkoholowych powyżej 1,5%, przychodów z działalności usługowej w zakresie handlu, działalności rybaków morskich w zakresie sprzedaży ryb, sprzedaży majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie wymaga prowadzenia prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Wymagane jest jedynie prowadzenie ewidencji przychodów oraz ewidencji środków trwałych. Jest to więc znacznie prostsza forma rozliczeń z urzędem skarbowym, dlatego wielu wybiera tę właśnie formę.

Natomiast trzeba wziąć pod uwagę, że jest to podatek, który płaci się od przychodu, a nie od dochodu. Nie ma więc możliwości odliczenia kosztów.

Często przedsiębiorcy, którzy wybierają tę formę nie zdają sobie sprawy, że mimo że jest on prostszy, może oznaczać w rezultacie konieczność zapłaty większego podatku. Zanim więc zdecydujesz się na ten rodzaj opodatkowania powinieneś dokonać dokładnej analizy pod kątem opłacalności.

Często powodem wyboru tego podatku jest brak konieczności prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, której prowadzenie zajmuje czas i wymaga posiadanie dużej wiedzy z zakresu podatków. Można zlecić jej prowadzenie przez biuro rachunkowe, lecz to z kolei jest związane z kosztami. Natomiast często się zdarza, że właśnie ten sposób rozumowania prowadzi do znacznie większych kosztów działalności.

Spróbujmy przeprowadzić małą symulację.

Przyjmijmy, że firma będzie prowadziła działalność handlową rozliczając się podatkiem ryczałtowym w wysokości 3%.
Tutaj zaczyna się pułapka, ponieważ 3% w porównaniu z 18%, czy 19% jednak robi wrażenie i ulegamy złudzeniu, że w pierwszym przypadku zapłacimy mniejszy podatek.

Załóżmy że firma będzie osiągała przez pierwszy rok 20 000 przychodu miesięcznie. Jak na działalność handlową to nie jest kwota szokująca.

Od kwoty przychodu odejmujemy składki na ubezpieczenie społeczne, czyli 20 000 – 846 = 19 154 zł. Podstawa opodatkowania wynosi więc 19 154 zł. Podatek będzie wynosił 19 154 X 3% = 574,62 zł. Od kwoty podatku odejmujemy kwotę ubezpieczenia zdrowotnego – 574,62 – 275,51 = 299,11 zł.Ponieważ podatki płaci się po zaokrągleniu do pełnych złotych, podatek podlegający wpłacie do urzędu skarbowego będzie wynosił 299 zł.

Przyjmując, że przez cały rok firma będzie osiągała takie przychody, w ciągu roku zapłaci więc 3 588 zł podatku.

Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że zwykle w pierwszym roku działalności ponosi się wiele kosztów związanych z uruchomieniem firmy, a w przypadku działalności handlowej dodatkowo koszty zakupu towarów handlowych. Rozliczając się na zasadach ogólnych, gdzie istnieje możliwość odliczenia kosztów od przychodu, mogłoby się okazać, że w ciągu pierwszego roku firma nie osiągnęła dochodu. Nie miałaby więc obowiązku zapłaty podatku. Natomiast jeśli osiągnęłaby stratę z działalności, to mogłaby ją odliczyć w kolejnych latach od dochodu.

Tak więc może się okazać, że w rzeczywistości mimo osiąganych przychodów firma nic nie zarobiła, a nawet poniosła stratę.
W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych należałoby zapłacić mimo to podatek, chociaż firma nic nie zarobiła. W przypadku rozliczania się podatkiem na zasadach ogólnych nie zapłaciłaby ani grosza podatku.

Dlatego przed dokonaniem wyboru należy się dobrze nad tym zastanowić.

4. Karta podatkowa.

Ten rodzaj opodatkowania jest jednym z najprostszych form, z której jednak nie wszyscy mogą skorzystać.

Podatek w formie karty podatkowej mogą opłacać podatnicy którzy prowadzą działalność:

– usługową, lub wytwórczo-usługową,

– usługową z zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi a także kwiatami, za wyjątkiem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

– usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi, za wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem,

– gastronomiczną, jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

– w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu,

– w zakresie usług rozrywkowych,

Kwota podatku nie jest zależna tutaj ani od wysokości uzyskanego dochodu, ani przychodu.
Kwota podatku jest uzależniona od rodzaju działalności, ilości zatrudnionych pracowników oraz liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność. Wysokość podatku ustala naczelnik urzędu skarbowego. Od podatku opłacanego w formie karty podatkowej można odliczać ubezpieczenie zdrowotne na zasadach takich jak w pozostałych podatkach.

W tym przypadku nie jest wymagane prowadzenie księgowości. Istnieje tylko obowiązek prowadzenia kart wynagrodzeń pracowników. Podatek w postaci karty podatkowej polega na wpłacie stałych miesięcznych kwot podatku, bez względu na to czy wystąpił dochód, czy też przychód. Nawet jeśli więc w danym miesiącu nie wystąpił przychód, podatnik jest obowiązany zapłacić podatek.

To jest oczywiście temat przedstawiony w sposób ogólny, ponieważ w praktyce jest trochę bardziej skomplikowany. Chodzi tutaj o zrozumienie różnic pomiędzy poszczególnymi formami opodatkowania, po to żeby podjąć właściwą decyzję wybierając formę opodatkowania, ponieważ w przypadku błędnej decyzji można ponieść istotne konsekwencje finansowe.

Dodaj komentarz